Nicole Tomczak-Jaegermann

1945 – 2022

Nicole Tomczak-Jaegermann (08.06.1945 – 17.06.2022) urodziła się w Paryżu jako córka Andrzeja Tomczaka i Julii z domu Raś; rok później jej rodzina wróciła do Polski, a razem z nią Nicole. Wykształcenie podstawowe i średnie zdobyła w Polsce; studiowała na Uniwersytecie Warszawskim, tam też uzyskała tytuł magistra w 1968 roku. Stopień doktora zdobyła na macierzystej uczelni w 1974 pod kierunkiem Aleksandra Pełczyńskiego. Po studiach pozostała na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie pracowała w latach 1975-1981.W tym czasie otrzymała wiele nagród, min. nagrodę Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, nagrodę Sekretarza PAN (wspólnie z S. Szarkiem) oraz nagrodę im. Banacha Polskiego Towarzystwa Matematycznego. W latach 1981-1983 była profesorem wizytującym na Texas Agricultural & Mechanical University. Do Kanady i na University of Alberta w Edmonton przyjechała w 1983 roku, gdzie objęła Katedrę Badań w Analizie Geometrycznej. Na University of Alberta pracowała aż do emerytury. Wypromowała 7 doktorów.

Nicole Tomczak-Jaegermann była jedną z czołowych postaci w analizie funkcjonalnej nie tylko w Kanadzie ale na świecie. Wniosła decydujący wkład w rozwój teorii nieskończenie wymiarowych przestrzeni Banacha, asymptotycznej analizy geometryczną i określanie interakcji między tymi dwoma prądami współczesnej analizy funkcjonalnej. Była jednym z niewielu matematyków, którzy osiągnęli znaczące wyniki w obu dziedzinach. W szczególności jej osiągnięcia stanowiły istotny składnik rozwiązania problemu jednorodnych przestrzeni, postawionego przez Banacha w 1932 roku i rozwiązanego przez medalistę Fieldsa – Timothy Gowersa (1998). Jej rozwiązania otwartych problemów i rola lidera w dziedzinie analizy funkcjonalnej doprowadziło do wyboru Jej na członka Królewskiego Towarzystwa Kanady (Royal Society of Canada) w 1996 roku oraz do przyznanie Killam Research Fellowship w 1997 roku. W uznaniu Jej zasług w 1999 otrzymała Nagrodę Krieger-Nelson przyznawaną wybitnym kanadyjskim matematyczkom. W roku 2006 została laureatką nagrody CRM-Fields-PIMS za wybitne osiągnięcia w matematyce (Nagroda CRM-Fields-PIMS jest najważniejszą kanadyjską nagrodą naukową w dziedzinie nauk matematycznych i jest przyznawana corocznie przez trzy kanadyjskie instytuty matematyczne: Centre de Recherches Mathématiques (CRM), Fields Institute i Pacific Institute for the Mathematical Sciences (PIMS)).

Profesor Tomczak-Jaegermann aktywnie działała w kanadyjskiej społeczności matematycznej: zasiadała w Radzie Dyrektorów PIMS, Panelu Doradczym Fields Institute, Radzie Naukowej BIRS, a także w Jury nagrody CRM-Fields-PIMS i Kanadyjskiej Radzie Killam Research Fellowship. Pełniła również funkcję dyrektora PIMS na University of Alberta oraz zastępcy redaktora naczelnego Canadian Journal of Mathematics i Canadian Mathematical Bulletin. Pośmiertny wpis na stronie Katedry Matematyki i Statystyki University of Alberta stwierdza: „Nicole była filarem Wydziału matematyki i Statystyki na University of Alberta, pomagając osiągnąć grupie analizy funkcjonalnej prestiż i międzynarodowe znaczenie” (tłum. własne). Mimo przejścia na emeryturę nadal zajmowała się czynnie matematyką; Jej ostatnie publikacje datowane są na koniec 2020 roku.

Profesor Tomczak-Jaegerman została doceniona również w Polsce; w roku 2013 otrzymała Medal im. Wacława Sierpińskiego przyznawany wspólnie przez Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Matematycznego oraz Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. Z tej okazji 16 maja 2013 wygłosiła na Uniwersytecie Warszawskim wykład zatytułowany Random matrices and asymptotic geometric analysis.

W 2019 roku, w 100-lecie PTM, wygłosiła wykład Struktura liniowa i geometria podprzestrzeni i przestrzeni ilorazowych dla przestrzeni unormowanych dużego wymiaru.

Światowa pozycja Tomczak-Jaegermann została potwierdzona przez zaproszenie Jej do wygłoszenia wykładu na Międzynarodowym Kongresie Matematycznym w 1998 roku, włączenie do grupy pięciu osób międzynarodowych ekspertów wybranych do prowadzenia półrocznego programu Convex Geometry and Geometric Functional Analysis w Mathematical Sciences Research Institute w Berkeley w 1996 roku oraz wyróżnienie Jej pracy na wykładzie medalisty Fieldsa W. Timothy’ego Gowersa (Cambridge) na Międzynarodowym Kongresie Matematycznym w 1994 roku. Praca ta dotyczyła problemu, który miał ponad 60 lat; ale Tomczak-Jaegermann rozwiązała kilka innych nierozwiązanych przez lata problemów ze swojej dziedziny, w tym problem częściowo rozwiązany przez innego medalistę Fieldsa – Jeana Bourgaina.

Google Scholar wymienia 167 Jej publikacji samodzielnych lub współautorskich, w tym z H. Koenigiem, P. Mankiewiczem, S. Szarkiem, J. Bourgainem, i wieloma innymi matematykami z całego świata.

Wysoko cytowana i uważana przez znawców już za klasyczną publikację matematyczną jest Jej monografia z 1989 roku poświęcona odległościom Banacha–Mazura.

Prace Tomczak-Jaegermann w dalszym ciągu znajdują się w czołówce osiągnięc nt. strukturalnych właściwości przestrzeni Banacha; jest Ona jedną z nielicznych, który określiła kierunek badań w tej dziedzinie. Sama i ze współautorami opracowała teorię asymptotycznych przestrzeni lp opisaną jako „jeden z najgorętszych obecnie badanych przedmiotów” w teorii przestrzeni Banacha. Jest liderem pokolenia w teorii przestrzeni Banacha i ma niesamowitą liczbę fundamentalnych wyników w tej dziedzinie. Encyklopedyczna pozycja opisująca Jej wkład w teorii przestrzeni Banacha-Mazura pt. „Banach-Mazur distances and finite-dimensional operator ideals”, wydana przez Pitman Monographs and Surveys in Pure and Applied Mathematics. Longman Scientific & Technical ukazała się w 1989 roku.

Profesor Tomczak-Jaegermann zmarła 17 czerwca 2022 w Edmonton.

Źródla:

https://en.wikipedia.org/wiki/Nicole_Tomczak-Jaegermann
https://sites.ualberta.ca/~ntj/
www.fields.utoronto.ca/press/05-06/tomczak-jaegermann.html
https://mathgenealogy.org/id.php?id=44781
https://cms.math.ca/news-item/the-cms-honours-the-memory-of-dr-nicole-tomczak-jaegermann/
https://scholar.google.pl/citations?user=NoTuQoYAAAAJ&hl=pl
https://nghoussoub.com/2022/08/08/nicole-tomczak-jaegermann-1945-2022/

sk/16-08-2022